गोरखा- स्थानीय तहहरूको संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कनमा पालुङटार नगरपालिका उत्कृष्ट नतिजा ल्याएकाे छ ।
संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले गरेको स्थानीय तह संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कनमा पालुङटारले ९५.७५ अंकसहित उत्कृष्ट स्थानहासिल गरेकाे हाे । मन्त्रालय पुस महिना भित्र विवरण अध्यावधिक गर्नु पर्नेमा माघ २१ गतेसम्म समय दिएकाे थियाे ।
गाेरखा सदरमुकाममा रहेकाे गाेरखा नगरपालिकाले जिल्लाका ११ स्थानीय तहकाे तुलनामा सबैभन्दा कमजाेर नतिजा ल्याएकाे छ । गाेरखाकाे ७०.५ प्रतिशत नतिजा ल्याएकाे छ।
मन्त्रालयले प्रत्येक वर्ष स्थानीय तहको शासकीय क्षमता, सेवा प्रवाह, र योजना कार्यान्वयनका पक्षहरूको मूल्याङ्कन गर्दै आएको छ। मन्त्रालयले स्थानीय तहहरूको क्षमता मूल्याङ्कनका लागि १० सूचक र १०० उपसूचक प्रयोग गर्दछ। यी सूचकहरूमा शासकीय प्रबन्ध, वार्षिक बजेट तथा योजना व्यवस्थापन, वित्तीय व्यवस्थापन, सेवा प्रवाह, न्यायिक कार्य सम्पादन, भौतिक पूर्वाधार, सामाजिक समावेशीकरण, वातावरण संरक्षण, विपद् व्यवस्थापन, र सहकार्य तथा समन्वयजस्ता पक्षहरू समावेश गरिन्छ।
स्थानीय तहहरूले आफ्नो कमजोरी र सुधारका क्षेत्रहरू पहिचान गर्न मूल्याङ्कन नतिजा महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले सेवा प्रवाह सुधार, योजना कार्यान्वयनमा पारदर्शिता, सामाजिक समावेशीकरणजस्ता पक्षहरूमा केन्द्रित हुन स्थानीय तहहरूलाई निर्देशन दिएको छ।
पालुङटार नगरपालिका
पालुङटार नगरपालिका, जहाँ संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कनको सबैभन्दा उत्कृष्ट परिणाम आएको छ। ११ स्थानीय तह रहेकाे गाेरखामा पालुङटारकाे उत्कृष्ण नतिजा ल्याएकाे छ । नगरपालिका ९५.७५ प्रतिशत अंक प्राप्त गर्दै उत्कृष्ट अंक ल्याएकाे हाे। नगरपालिकाले शासकीय प्रबन्ध, संगठन र प्रशासन, वार्षिक बजेट र योजना व्यवस्थापन, वित्तीय व्यवस्थापन र सेवा प्रवाह जस्ता क्षेत्रमा निकै राम्रो कार्य गरेको छ। विशेषगरी, पालुङटारले न्यायिक कार्य सम्पादन र सहकार्य र समन्वयमा शतप्रतिशत अंक प्राप्त गरेको छ, जसले यसको सक्षम र जिम्मेवार प्रशासनको परिचय दिएको छ।
पालुङटारले आफ्नो प्रशासनिक कामकाजमा पारदर्शिता र जनसम्पर्कमा सुधार ल्याउनका लागि समय समयमा प्रशिक्षण र कार्यशाला आयोजना गर्दै आएको छ। यसका अलावा, नगरपालिकाले सामाजिक समावेशीकरणमा पनि उच्च मापदण्ड राख्दै सबै समुदायका लागि समान अवसर सिर्जना गर्ने काम गरिरहेको छ। पालुङटारको भौतिक पूर्वाधार र वातावरण संरक्षणमा सुधारको आवश्यकता देखिन्छ, तर समग्र रूपमा यो नगरपालिका अन्य स्थानीय तहकाे तुलनामा अग्रणी देखिन्छ।
गोरखा नगरपालिका
गोरखा जिल्लाको सदरमुकाममा रहेकाे याे नगरपालिकाले संस्थागत क्षमता स्वमूल्याङ्कनमा खराब अंक पाएकाेछ। यस नगरपालिकाले ७०.५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, जुन गोरखा जिल्लाका अन्य गाउँपालिकाहरूसँग तुलनात्मक रूपमा कमजोर मानिन्छ। विशेष गरी उत्तरी गोरखाको चुमनुब्री र धार्चे गाउँपालिकाको तुलनामा गोरखाको अंक धेरै न्यून हो।
शासकीय प्रबन्ध र संगठन तथा प्रशासनमा केही प्रगति देखिए पनि, वार्षिक बजेट र योजना व्यवस्थापन, वित्तीय व्यवस्थापन र सेवा प्रवाहमा सुधारको आवश्यकता अझै वाकी छ। यी क्षेत्रहरूमा सुधार नगरी नगरपालिकाले समग्र विकासको लक्ष्य प्राप्त गर्न असमर्थ हुने सम्भावना छ। विशेष गरी, यहाँको भौतिक पूर्वाधार र सामाजिक समावेशीकरणमा गम्भीर चुनौतीहरू देखिएका छन्। यी चुनौतीहरूको समाधान नगरी नगरपालिका सुधारको कुनै स्पष्ट मार्ग देखिँदैन।
नगरपालिकाले न्यायिक कार्य सम्पादनमा पूर्णअंक प्राप्त गरेको छ, जुन सकारात्मक पक्ष हो। यद्यपि, यसका अन्य क्षेत्रहरूमा गम्भीर ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता छ। सुधारका लागि नगरपालिका र स्थानीय तहका अन्य शाखाहरूले संयुक्त रूपमा काम गर्न आवश्यक छ। प्रशासनिक प्रक्रियामा पारदर्शिता र जबाफदेही बढाउनका लागि नगरपालिकाले दक्ष जनशक्ति परिचालन गर्न र नियमित तालिम कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने देखिन्छ।
अर्को महत्त्वपूर्ण पक्ष भनेको यहाँको सामाजिक समावेशीकरण र भौतिक पूर्वाधारको अवस्थामा सुधार ल्याउनु हो। यी क्षेत्रहरूमा नगरपालिका सफल भएमा निश्चय नै समग्र गोरखा जिल्लाको व्यवस्थापन र विकासमा सुधार हुनेछ। यसका लागि संघीय सरकार र प्रदेश सरकारसँग सहकार्य गरी स्थानीय तहले उत्कृष्टता हासिल गर्न सक्छ।
नगरपालिकाले आफूलाई सुधार्नका लागि प्राथमिकतामा राखी कार्यक्षमता सुधार गर्नुपर्नेछ।
सुलीकोट गाउँपालिका
सुलीकोट गाउँपालिका पनि गोरखा जिल्लामा उच्च अंक प्राप्त गर्ने एक महत्वपूर्ण स्थानीय तह हो। यस गाउँपालिकाले ९५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, जसमा विशेष गरी शासकीय प्रवन्ध र संगठन तथा प्रशासनका क्षेत्रमा उत्कृष्टता देखा परेको छ। यहाँको वित्तीय व्यवस्थापन र सेवा प्रवाहमा पनि राम्रो सुधार आएको छ, तर भौतिक पूर्वाधार र वातावरण संरक्षणमा सुधारको आवश्यकता छ।
सुलीकोटले सामाजिक समावेशीकरण र सहकार्य तथा समन्वयमा राम्रो काम गरेको छ। यहाँको न्यायिक कार्य सम्पादन पनि पूर्ण रूपमा १००% रहेको छ। यस गाउँपालिकाले योजनाबद्ध रूपमा समग्र विकासका लागि काम गरिरहेको देखिन्छ र आगामी वर्षमा यसलाई अझ सुदृढ गर्नका लागि केही क्षेत्रहरूमा काम गर्नु पर्नेछ।
सिरानचोक गाउँपालिका
सिरानचोक गाउँपालिका पनि गोरखा जिल्लामा उच्च अंक प्राप्त गर्ने एक प्रमुख स्थानीय तह हो। यस गाउँपालिकाले ८७.२५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, जसमा शासकीय प्रवन्ध र संगठन तथा प्रशासनका क्षेत्रहरू प्रमुख छन्। यहाँको भौतिक पूर्वाधारमा सुधार ल्याउने आवश्यकता भए पनि, अन्य क्षेत्रमा सिरानचोकले सकारात्मक सुधार देखाएको छ। विशेषगरी, न्यायिक कार्य सम्पादन र वातावरण संरक्षणमा सिरानचोकले राम्रो प्रदर्शन गरेको छ।
गाउँपालिकाले आफ्नो प्रशासनिक प्रक्रियामा सुधार ल्याउनका लागि जनसहभागिता र पारदर्शिता बढाउन ध्यान दिएको छ। यहाँका स्थानीय जनप्रतिनिधिहरू र कर्मचारीहरूले नियमित तालिम र कार्यशालाहरूमा भाग लिने काम गरेका छन्, जसले गाउँपालिकाको कार्यक्षमता बढाएको छ।
शहीद लखन गाउँपालिका
शहीद लखन गाउँपालिका, जसले ८९% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, केही महत्वपूर्ण सुधारका क्षेत्रहरूमा कम अंक प्राप्त गरेको छ। यद्यपि, यस गाउँपालिकाले शासकीय प्रवन्ध र संगठन तथा प्रशासनका क्षेत्रमा राम्रो प्रदर्शन गरेको छ, तर वित्तीय व्यवस्थापन र वार्षिक बजेट व्यवस्थापनमा सुधारको आवश्यकता देखिन्छ। यहाँको सेवा प्रवाह र भौतिक पूर्वाधारमा पनि सुधार गर्नुपर्ने देखिन्छ।
शहीद लखन गाउँपालिकाले आफ्नो प्रशासनिक क्षमतामा सुधार ल्याउनका लागि व्यवस्थापन सुधारका कदमहरू चाल्नुपर्ने देखिन्छ। यसले पारदर्शिता र जवाफदेही बढाउनका लागि सुधारका उपायहरू अपनाउन आवश्यक छ।
गण्डकी गाउँपालिका
गण्डकी गाउँपालिका, जसले ९१.५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, गोरखा जिल्लामा सुधारका लागि केही चुनौतीहरूको सामना गर्दै छ। यस गाउँपालिकाको शासकीय प्रवन्ध र वार्षिक बजेट व्यवस्थापनमा राम्रो अंक प्राप्त भएको छ, तर सेवा प्रवाह र भौतिक पूर्वाधारमा सुधारको आवश्यकता छ। यहाँका स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूले योजना कार्यान्वयनमा ध्यान दिएर सुधार ल्याउनका लागि आफ्नो कार्यक्षमता बढाउनुपर्नेछ।
चुमनुब्री गाउँपालिका
चुमनुब्री गाउँपालिका, जसले ८७.२५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, यसको प्रदर्शन शासकीय प्रवन्ध र न्यायिक कार्य सम्पादनका क्षेत्रमा राम्रो देखिन्छ। यहाँको प्रशासनिक संरचना र कार्यसम्पादनमा भने उल्लेखनीय सुधार आएको छ। यद्यपि, यसको भौतिक पूर्वाधार र सहकार्य तथा समन्वयमा केही कमजोरीहरू देखिएका छन्। यी क्षेत्रहरूमा सुधार ल्याउने आवश्यक छ।
चुमनुब्री गाउँपालिकाले आगामी वर्षमा सुधारका लागि प्राथमिकताहरू सेट गर्दै आफ्नो कार्यक्षमता सुधार गर्नुपर्नेछ। विशेष गरी, भौतिक पूर्वाधारको विकास र सहकार्यका लागि बढी ध्यान दिनुपर्ने देखिन्छ। यसले यसको प्रशासनिक संरचनामा सशक्त सुधार ल्याउन सहयोग पुर्याउँछ र जनताको सेवा प्रवाहमा पनि सुधार ल्याउन सघाउ पुर्याउँछ।
भिमसेन थापा गाउँपालिका
भिमसेन थापा गाउँपालिका, जसले ९३% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, यसको शासकीय प्रवन्ध र न्यायिक कार्य सम्पादनमा उत्कृष्टता देखिएको छ। यहाँको प्रशासनिक संरचना र कार्यप्रवाहले स्पष्ट रूपमा उच्च मापदण्डहरू पुर्याएका छन्। यद्यपि, भौतिक पूर्वाधार र सामाजिक समावेशीकरणका क्षेत्रमा केही सुधारको आवश्यकता देखिन्छ।
भिमसेन थापाले भौतिक पूर्वाधारको निर्माण र सामाजिक समावेशीकरणमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने देखिन्छ। यस्ता सुधारले यस गाउँपालिकाको समग्र कार्यक्षमतामा थप गति दिनेछन् र यसले जनतालाई थप प्रभावकारी सेवा प्रदान गर्ने क्षमता हासिल गर्नेछ।
अजिरकोट गाउँपालिका
अजिरकोट गाउँपालिका, जसले ८९% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, यसको पारदर्शिता र वित्तीय व्यवस्थापनका क्षेत्रमा सुधार ल्याउने आवश्यकता देखिन्छ। यहाँका व्यवस्थापन र कार्यान्वयनका प्रक्रियामा सुधारका लागि विशेष ध्यान दिनुपर्ने क्षेत्रहरू छन्। भौतिक पूर्वाधार र सहकार्य र समन्वयका क्षेत्रहरूमा पनि सुधारका अवसरहरू छन्।
अजिरकोटले वित्तीय व्यवस्थापन र पारदर्शिता सुधार्नका लागि योजना बनाउनु पर्छ। यसले सार्वजनिक स्रोतहरूको प्रयोगमा पारदर्शिता बढाउने र सेवा प्रवाहमा सुधार ल्याउने कार्यलाई थप प्रभावकारी बनाउँछ। साथै, सहकार्य र समन्वयका क्षेत्रमा सुधारका लागि थप तालिम र समन्वयात्मक प्रयासहरूको आवश्यकता रहेको देखिन्छ।
आरुघाट गाउँपालिका
आरुघाट गाउँपालिकाले ८४.५% औसत अंक प्राप्त गरेको छ, र यहाँका प्रमुख चुनौतीहरू सेवा प्रवाह र भौतिक पूर्वाधारमा छन्। यद्यपि, यहाँको प्रशासनिक कार्यसम्पादनका क्षेत्रमा केही सुधार आएको छ, यस गाउँपालिकाले अझै भौतिक पूर्वाधार र सेवा प्रवाहमा सुधार ल्याउन जरुरी छ।
आरुघाट गाउँपालिकाले सुधारका लागि सेवाहरूको प्रवाहमा अझ बढी सुधार गर्नका लागि योजना बनाउनुपर्ने देखिन्छ। यसले स्थानीय समुदायलाई थप सुविधा र सहज सेवा प्रदान गर्नका लागि महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दछ। भौतिक पूर्वाधारका परियोजनाहरूलाई प्रभावकारी ढंगले कार्यान्वयन गर्न विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ।
